نام های دیگر : اسپند ، حرمل .
نام لاتین : Wild rue
خاصیت درمانی : قاعده آور ، شیر افزا ، تقویت کننده نیروی جنسی و در مورد سقط جنین نیز به کار می رود . دانه ی اسفند مخدر است و به عنوان تب بر و برای کاهش درد معده تجویز می شود .
کرم کش «برای مردان » و ضد کرم کدو است و ریشه ی آن برای کشتن شپش نافع است . جوشانده ی برگ اسفند برای روماتیسم مفید است .
رطوبت های سینه و ریه را خشک می کند و باد های روده ها را تحلیل می برد ، مدر و مسهل سودا و بلغم غلیظ می باشد .
موارد استعمال : خوردن اسفند برای صرع ، فلج ، جنون ، نسیان و سایر بیماری های سرد دماغی و عصبی مفید است و برای گرم کردن بدن ، رفع استسقا ، یرقان و سیاتیک نافع است .
اگر اسفند را در آب خیس کرده بخورند برای تصفیه خون و تحلیل مواد سودایی و لینت نافع است .
اگر 30  گرم آن را بکوند و با 120 گرم آب بجوشانند و آن را صاف کرده با 90 گرم عسل در 60 گرم روغن کنجد مخلوط کرده و بخورند قی شدیدی می آورد و سینه و قسمت بالای بدن را از رطوبت های لزج پاک می کند و برای تنگی نفس و سرفه های رطوبتی مفید  است.
اگر 450 گرم اسفند را در 15 کیلو گرم آب انگور بجوشانند آنقدر که سه چهارم آن تبخیر شود و یک چهارم باقی بماند و هر روز تا یک ماه هر روز 60 گرم از آن را بخورند برای رفع سردرد مزمن و صرع بسیار مفید است .
اگر زنی یک بار حامله شده و دیگر حامله نمی شود سه روز متوالی از آن جوشانده بخورد مجددا حامله می شود .
اگر کسی مبتلا به سیاتیک است پانزده شب ، هر شب 5/7 - 5 گرم اسفند را کوبیده و بخورد سیاتیک او شفا یابد .
 اگر اسفند را با تخم کتان و عسل مخلوط نمایند و بخورند برای تنگی نفس بسیار مفید است مالیدن دم کرده ی اسفند برای تقویت اعضا ء و رفع سستی و سیاه کردن مو نافع است و اگر دم کرده ی آن روغن کنجد مخلوط و مدتی خورده شود برای رفع بیماری های ریه و کبد مفید است .
اگر اسفند را در آب ترب و روغن زیتون بجوشانند و چند قطره از آن را در گوش بریزند برای رفع سنگینی گوش و کری و طنین در گوش مفید است .
بخور اسفند برای درد دندان نافع است . اسفند برای گرم مزاجان مضر است و سردرد و قی و دل به هم خوردگی می آورد مقدار خوراک اسفند از 10-5 گرم است و جانشین آن از نظر خواص تخم سداب است .
روغن اسفند از نظر طبیعت گرم و خشک است و برای فلج ، لقوه ، رعشه سستی، صرع و پریدن ناگهانی اعضای بدن چه با خوردن و چه با استفاده از ضماد آن مفید است .
حقنه یا تنقیه آن برای تسکین درد کمر و سیاتیک و سردی کلیه و رحم نافع است. شیاف گرد ریشه ی اسفند یا روغن ایرسا دهانه ی عروق و خون بواسیر را باز می کند .
ترکیبات :در ریشه و دانه ی اسفند چهار آلکالوئید به نام های هارمین ، هارمالین ، هارمالون و پگانین یا وازی سین وجود دارد . از شکوفه های اسفند و ساقه ی اسفند آلکالوئید پگانین گرفته می شود .
در بررسی دیگری حاکی است که گیاه اسفند علاوه بر 4 آلکالوئید پگانین گرفته می شود . در بررسی دیگری حاکی است که گیاه اسفند علاوه بر 4 آلکالوئید یاد شده دارای کینازولین می باشد .
آلکالوئید هارمین مهمترین است که در تمام قسمت های مختلفه گیاه وجود دارد .
دانه ی رسیده ی اسفند در حدود 8/5 - 8/3 درصد از 4 آلکالوئید اصلی را دارا می باشد.
اشکال دارویی : برگ ، دانه ، ریشه ، روغن .
مشخصات : اسفند گیاهی است علفی چند ساله ارتفاع آن کم و در حدود یک وجب است . پر برگ و برگ ها با تقسیمات باریک نا منظم و سبز روشن .
گل های آن به رنگ سفید تیره میوه پسول ناشکوفا مدور کروی که دانه های سیاه رنگ اسفند در داخل آن قرار دارد .
اسفند در مناطق مدیترانه ای شمال آفریقا ، ترکیه ، سوریه و در ایران در اراضی بایر حاشیه کویر ، راه تهران - قم ، اصفهان - تهران و تهران - قزوین در رستم آباد در رودبار اطراف کرج ، بوشهر ، ازنا ، جاده ی تفرش و بعضی نواحی دیگر ایران به طور خودرو دیده می شود .
نام علمی :Peganum harmala L  از خانواده ی  zygophyllaceae  .